Aksara Sunda Baku jeung Aksara Sunda Kuna
Sajarah
Salian ti aksara Sunda Kuna, kaadaban Sunda ogé kungsi wanoh jeung sababaraha sistim aksara lianna, di antarana- aksara Pallawa atawa aksara Pra-Nagari anu dipaké pikeun nuliskeun basa Sangsakerta, dipaké nepi ka abad ka-7,
- aksara Sunda Kuna anu diturunkeun tina aksara Pallawa.
- aksara Cacarakan atawa aksara Jawa, sacara umum marengan asupna Islam jeung kaadaban Jawa ka Cirebon (abad ka-16) jeung Priangan (abad ka-17),
- aksara Pegon, utamana di lingkungan pasantrén, ku asupna ajaran Islam ti tatar Arab,
- aksara Latin, mimiti dipaké ahir abad ka-19, diwanohkeun ku pangjajah Walanda.
Komputerisasi
Komputerisasi aksara Sunda nalika medarna publikasi resmi ngeunaan aksara Sunda ti Pamaréntah Jawa Kulon. Conto mimiti nyaéta "Aksara Pakuan" dina wanda OTFSalian ti éta, dina bulan Januari 2006, proposal pikeun ngodekeun Aksara Sunda dina format Unicode geus dikirimkeun ka konsorsium Unicode . Prosés ieu bakal jalan dua taun lilana. Diharepkeun dina taun 2008, aksara Sunda geus asup kana susunan Unicode versi 5.0.
Susunan Aksara Sunda
Aksara Sunda diwangun ku sababaraha komponén, diantarana:- aksara ngalagena
- vokal mandiri
- aksara swara
- tanda baca
- angka
Conto Ladrang dina aksara sunda :
Aya hiji rupa sato leutik,
Éngkang-éngkang, éngkang-éngkang,
Sok luluncatan di cai,
Ari bangun arék sarupa jang lancah.
Aksara Sunda Baku   |
|
|---|---|
 |
|
| Aksara Sunda kuna nyaéta aksara anu mekar di wewengkon Jawa Kulon dina Abad XIV-XVIII anu awalna dipaké pikeun nuliskeun basa Sunda kuna. Aksara Sunda kuna mangrupa pamekaran tina Aksara Pallawa anu nepi kana tahap modifikasi hasna, sakumaha anu dipaké dina naskah-naskah lontar abad ka XVI. Dipakéna aksara Sunda kuna dina wangun pangmimitina di antarana dipanggihan dina prasasti-prasasti anu aya di Astana Gedé, Kacamatan Kawali,Kabupatén Ciamis, jeung Prasasti Kabantenan anu aya di Kacamatan Jatiasih, Kota Bekasi. Édi S. Ékadjati nétélakeun yén ayana aksara Sunda kuna geus lila pisan kasilih lantaran ayana ékspansi Karajaan Mataram Islam ka wewengkon Priangan, iwal Cirebon jeung Banten. Dina mangsa harita para ménak Sunda leuwih réa ngajadikeun budaya Jawa minangka anutan jeung tipe idéal. Akibatna, kabudayaan Sunda kasilih ku kabudayaan Jawa. Komo deuih, réa panulis jeung budayawan Sunda anu maké tulisan jeung simbul-simbul Jawa. VOC nepi ka nyieun kaputusan, yén aksara resmi di wewengkon Jawa Kulon téh ngan saukur Aksara Latén, Aksara Pégon jeung Aksara Cacarakan. Éta kaputusan téh ditetepkeun tanggal 3 Nopémer 1705. Kaputusan éta didukung ku para pangawasan Cirebon anu medalkeun surat kaputusan sarupa dina tanggal 9 Fébruari 1706. Ti harita Aksara Sunda kuna kapopohokeun salila mangabad-abad. Masarakat Sunda geus teu mikawanoh deui kana aksarana. Sanajan masih diajarkeun di sakolah nepi ka ahir taun 1950-an, manahoréh salah kaprah. Lantaran, anu diajarkeun harita téh lain aksara Sunda kuna, tapi aksara Cacarakan. Aksara Sunda kuna umumna kapanggih dina naskah-naskah nu bahanna tina daun lontar anu dituliskan dikoét ku péso pangot. Naskah anu ditulis ku aksara ieu di antarana Bujangga Manik, Séwaka Darma, Carita Ratu Pakuan, Carita Parahiyangan, Fragmén Carita Parahiyangan, jeung Carita Waruga Guru. Aksara Sunda kuna nyampak dina kolom 89-92 dina Table van Oud en Nieuw Indische Alphabetten (Holle, 1882). Dina kamekaranna, Aksara Sunda kuna teu ngeukeuhan sababaraha huruf tina aksara Kawi. Aksara Kawi anu teu dipaké dina aksara Sunda kuna, nyaéta:
 |
|
| Basa | Sunda |
Periode
|
sekitar abad ke-17 dugi ka kiwari |
Silsilah
|
|
Aksara dulur
|
Bali Batak Baybayin Buhid Hanunó'o Lontara Sunda Kuna Réncong Rejang Tagbanwa |
| ISO 15924 | Sund, 362 |
